De l 21 al 25 de maio, Porto Meeting 2025 ajuntou ne l Porto i an Miranda de l Douro repersentantes de quemunidades lhenguísticas menorizadas, pessonas biquimedistas, ambestigadoras, studantes i pormotoras de zambuolbimiento local, cun un perpósito quemun: fortalecer las lhénguas menorizadas zde ls porjectos Biquimedia.
Fui un lhugar para ounir céncia abierta, soberanie degital i justícia lhenguística, cul oubjetibo de cunsolidar ua rede eibérica que deia un ampurron al zambuolbimiento cultural i tecnológico destas lhénguas ne l ecossistema Biquimédia.
Porto Meeting 2025: Las lhénguas cumo território quemun
Ls porjetos Biquimedia nun son solo ua ferramienta para repartir coincimiento, tamien son un lhugar de rejisténcia, de perserbaçon i de recunstruçon cultural.
Zde l galhego até al mirandés, passando pul stremenho, l asturiano, l ocitano, l euskera, muitas lhénguas bíben ua situaçon de zbantaige strutural caras a las lhénguas dominantes. Porto Meeting reibindicou l sou balor i l sou dreito a staren persentes ne l mundo degital.
Antonho Gregorio Montes, partecipante pula Galipédia, resumie assi l spírito de l eibento:
“Cumo costuma acuntecer nas reuniones biquimedistas, l bun ambiente passa por riba de l tema, al mesmo tiempo que se crian relaçones que se spera deian frutos más alantre. Cada lhéngua i biqui associada ancontra-se nun momento çfrente, cun recursos çtintos, mas cul mesmo deseio de seguiren bibas.”
Antonho, balorizou las sposiçones centradas en lhenguística,an special na decumentaçon i balorizaçon de lhénguas minoritairas cumo l mirandés i l galhego. Çtacou l’amportança de ferramientas cumo Lingua Libre i Spell4Wiki para perserbar la dibersidade lhenguística, i sublhinhou l papel chabe de la giente jobe an porjetos cumo Txikipedia.
L passo de l Porto a Miranda de l Douro marcou ua transiçon para ua atençon más quemunitaira, cun antercambios anformales i celebraçones culturales que fortalecírun ls lhaços antre partecipantes, anque sin defenir inda colaboraçones cuncretas; dixo Antonho.
Quemunidade, tecnologia i cultura: ua eiquaçon fuorte
L porgrama de l ancuontro ouferciu zde oufícios subre Lingua Libre, lhecsemas an Biquidata, ou porjetos cumo Txikipedia, até cumbersas subre cumo cunstruir normatibas ourtográficas, cumo ne l caso de l mirandés. Las çeçones más técnicas cumbibírun cun campos de cumbersas más abiertos i cun atibidades que celebraban la lhéngua zde l die a die: bailes, cantos, passeios pul patrimonho local.
Mentxu Ramilo, de Biquimedia Spanha, çtacou:
“Fui mui antressante coincer l trabalho ne l Ghana, l porjeto lhecsicográfico an mirandés i cumo ferramientas cumo Biquidata i Abstract Biquipédia puoden ajudar a rebitalizar lhénguas menorizadas. L más amportante ye criar ua rede eibérica de apoio i daprendizaige mútuo.”
Mentxu çtacou la riqueza de daprendizaiges de l Porto Meeting 2025. Eimocionou-la an special scuitar an stremenho a Tomás Antolín, un eiditor moço que ousa Güiquipedia cumo bia para daprender i rebitalizar esta lhéngua. A más i más, para eilha, criar ua rede eibérica de apoio técnico i quemunitairo ye la chabe para que las lhénguas menorizadas ancuontren un campo fuorte ne l ecossistema Biquimédia.
Carlos Silva, de Biquimédia Pertual, partilhou ua abaluaçon mi positiba cumo ourganizador:
Carlos Silva, de Biquimédia Pertual, partilhou ua abaluaçon mi positiba cumo ourganizador:
“Astanho hemos cunseguido stablecer lhaços anstitucionales riales cula quemunidade mirandesa. Algo que habíamos tentado hai más dua década sin éisito. Esta beç, la prossemidade dou frutos.”
Silva balorizou l Porto Meeting 2025 cumo un grande abanço acumparado cula eidiçon anterior. Çtacou la bariadade de temas que furún tratados, zde técnicas lhenguísticas a ferramientas cumo Lingua Libre i ls lhecsemas de Biquidata, i la sperada partecipaçon de Hugo López, de Biquimédia França. De más a más, la mesa redonda de sesta fui mi rica por cuntar cun más persença biquimedista que académica; dixo.
An Miranda de l Douro, chegou-se pula purmeira beç a un bínculo anstitucional fuorte cula quemunidade mirandesa, apuis duns quantos anhos sin cunseguir. Para Carlos, este cuntacto chegado fui mi amportante i marca l ampeço de nuobas colaboraçones. La fetura Fiesta de las Lhénguas será ua ouportunidade para seguir ourdir alianças antre quemunidades lhenguísticas eibéricas, diç.
Ua rede que se stá a ourdir
Se hai algo que l Porto Meeting 2025 deixou bien claro ye que la rebitalizaçon lhennguística i cultural nun se fai solo cun ferramientas degitales, mormente cun quemunidade i colaboraçon. Koldo Biguri, zde l Paíç Basco, spressou-lo cun clareza:
“Serie amportante q’a estes ancuontros tamien beníssen porsores q’eidítan nas sues biquipédias. Son quien más facilmente podrien animar-se a replicar porjetos cumo Txikipedia noutras lhénguas.”
Koldo puso an balor l trabalho eiducatibo que fai cun Txikipedia, la berçon jubenil de Biquipédia an euskera, stimulando zde centros scolares cunsante porjetos multideciplinares. Sin dúbeda, dixo cun pena q’esta prática nun steia a ser retratada noutras biquipédias, possiblemente pula falta de ligaçon cun porsores de l ámbito scolar. Propuso ambuolber a porsores que yá eidítan cumo camino para stender l modelo.
Por outro lhado, assinalou que la çeçon dedicada a la colaboraçon antre biquipédias eibéricas fui curta i pouco cuncreta, an que bei un grande potencial para feturas cinergies que spera se retoman rápido.
I Pals que partecipaban pula purmeira beç, cumo Tomás, de la Güiquipedia an stremenho, la speriéncia fui tresformadora:
“Isto nun ye apenas star delantre dua pantalha. Puoden-se fazer muitas cousas. Podemos-mos ajudar uns als outros. Isso anriquecemos.”
L ancuontro permitiu-le ber más alhá de l’eidiçon an Biquipédia: ounir-se a pessonas, porjetos i bárias rialidades q’angrandeian l sentido de l trabalho coletibo. Para Tomás, la daprendizaige chabe fui que Biquimédia tamien ye quemunidade, apoio antre todos i anriquecimiento cumpartelhado.
Daniel Gordo Rodríguez,de l Uorgano de seguimiento de l stremenho i la sue cultura –(OSCEC), spressou la sue buntade de que bengan más pessonas cumo Tomás, q’usan Güiquipedia para daprender stremenho i decumentar la cultura stremenha, algo q’hoije inda ye custoso ancuntrar. Çtacou que l ancuontro de l Porto fui motibador porque pormobiu la criaçon de quemunidade más alhá de la tecnologie, antegrando cultura, música i besitas.
Más alhá de l eibento: un cumpromisso a lhargo prazo
En l’eitapa más çtendida de Miranda de l Douro florírun eideias anformales i feturas colaboraçones. Ana Afonso, de Biquipédia, ancerrou cun un pensamiento potente:
“Falemos, cantemos i beilemos an mirandés. Esta lhéngua, que hai seclos fui scamugida até de las oraçones, agora torna a retumbar cun fuorça. Mas ls ancuontros nun bastan. Hai q’ir a las scuolas, a las ounibersidades, i traier más pessonas pa la Biquipédia. Tenemos q’ ir más palantre. Ana Afonso cumpartiu ua mirada eimocional i simbólica subre Porto Meeting 2025, que coincidiu cul 480º anibersairo de la chegada de l Bispado i de la Sé a Miranda menorizando la lhéngua mirandesa que nun serbie para rezar. Ambora deia balor a estes ancuontros cumo lhugares de anspiraçon i quemunidade, abisou que la rebitalizaçon lhenguística rial eisige chegar als mirandeses a las scuolas i ounibersidades, adonde stán las pessonas cun ferramientas para cuntribuir a la Biquipédia.
Assi tamien, Ana Salgado, de l’Academie de las Céncias de Lisboa, sublhinhou cumo Porto Meeting 2025 demunstrou l balor de la colaboraçon antre anstituiçones académicas, quemunidades lhenguísticas i Biquimedia cumo motor para perserbar i rebitalizar lhénguas menorizadas. Para eilha, l ancuontro tamien fui ua ouportunidade para aprefundar an la cultura mirandesa, an special cun momentos cumo l’apersentaçon d’Antonho Bárbolo Alves, que truxo ua mirada lhiteraira subre esta lhéngua.
Porto Meeting 2025: más un passo
Ls porjetos Biquimédia baseian-se en el princípio de debersidade lhenguística. Cunstituen un sfuorço coletibo para facelitar l acesso a l’anformaçon i al coincimiento ne l maior númaro d’eidiomas possible. Mormente de facelitar l acesso al coincimiento, sírben para porteger las lhénguas menoritairas ou menorizadas.
Porto Meeting 2025 ye un passo más decedido, coletibo i eimocionante- até ua Biquimedia más dibersa, más eiquitatiba i conectada cula rialidade de ls pobos que rejísten, crian i cumpárten nas sues própias lhénguas.
La cuntinaçon, deixamos-te más anformaçones subre este ancuontro: Retratos de l ancuontro: Wikimedia Commons Bídeo resume: YouTube | Commons Retrato de l grupo: Ber eiqui Porgrama cumpleto: Meta-Wiki