Sudan Koyun Geçirme, Usta Bir Çilingir ve Köy Hayatı: Viki Folklorü Seviyor ile Yolculuğum

Translate this post

2025 yılında Viki Foloklorü Seviyor Türkiye’de ilk kez düzenlendi. Yüklenen fotoğraflar bana birçok yeni şey öğrenmek ve bu bilgileri Wikimedia projelerine katkıda bulunmak için kullanmak için ilham verdi. Bazı keşiflerimi sizlerle paylaşmak isterim.

Sudan Koyun Geçiren Çoban

Aşağıdaki fotoğraf, Batı Anadolu’da, Denizli‘nin Çal ilçesine bağlı Aşağıseyit köyünde 800 yıllık bir gelenek olduğuna inanılan Koyun Atlama ve Çoban Festivali’nden. Festivalin ikinci gününde 40-50 çoban, sürüleriyle birlikte Büyük Menderes nehrini geçmek için yarışıyor. Hekamler, sürü lideri koyunun çobanın peşinde suya ne kadar hızlı atladığına göre ödüller veriyor. Bu e geleneği ilk kez Wiki Folkloru Seviyor sayfasında bu fotoğrafa rastlayınca öğrendim. İlgimi çekince festivali araştırdım ve hakkında bir madde yazdım.

Çobanların yıl boyunca zamanlarını koyunlarına ayırarak, hatta onlarla güçlü bağlar kurmak için onlarla aynı ahırda uyuyarak bu etkinliğe hazırlandıklarını öğrendim. Yarışma günü koyunlarını pembe, mor ve turuncu gibi renklere boyuyorlar ve hayvanlar karşıya geçerken nehir rengârenk oluyor. Her yıl Ağustos ayının son haftasında düzenlenen festival sadece neşeli bir kutlama değil, aynı zamanda koyunları Eylül ayında kırkılmaya hazırlamanın bir yolu .

User:Turpcan CC-BY-SA-4.0

Safranbolu Evlerinin Usta Çilingiri

Viki Folkloru Seviyor sayesinde yaptığım şaşırtıcı bir keşif, Türkiye’nin kuzeyindeki Karabük‘ün Safranbolu ilçesinde çilingirlik yapan Hüseyin Şahin Özdemir‘in fotoğrafıydı. Özdemir, ülkenin her yerindeki tarihî binaların kapı ve pencereleri için demir parçalar üreten bir zanaatkâr. Kendisi 2024 yılında resmi olarak Türkiye’nin Yaşayan İnsan Hazinesi olarak kabul edilmiştir.

Bir Vikipedist olarak bu yılki hedefim, Ulusal Yaşayan İnsan Hazineleri Envanteri’ndeki herkes (97 kişi) için Vikipedi maddeleri ve Vikiveri ögeleri oluşturmak ve ardından UNESCO Türkiye Milli Komisyonu’na ulaşarak fotoğraflarını elde etmek için yardım istemek. Aradığım resimlerden birinin Viki Folkloru Seviyor sayesinde erişilebilir olduğunu görmek beni çok mutlu etti.

User:Mehmety11maz CC-BY-SA-4.0

Bir Sağım Tekniği: Koşana koşma

Wiki Folkloru Seviyor kapsamında yüklenen bir başka fotoğraf ise köy yaşamı ve geleneksel süt sağma teknikleri hakkında değerli bilgiler veriyor. Çobanlarının peşinden suya atlayan koyunların görüntülerinin aksine, bu fotoğrafta iki kadın “koşana koşma” adı verilen benzersiz bir yöntemle koyun sağarken görülüyor. Orta Anadolu’da Konya yöresinde uygulanan bu teknik, 50-60 koyunun çiftler halinde, kolay çözülebilen özel düğümler kullanılarak bağlanması ve bir sıra halinde yüz yüze dizilmesini içeriyor.

Bu fotoğrafı görmek, Heidi‘nin yaptığı gibi koyun sağmayı düşlediğim çocukluğumu hatırlattı. Ayrıca edindiğim yeni bilgilerle Türkçe Vikipedi’deki süt sağma maddesini geliştirmem için beni motive etti.

User:Mustafabinol CC-BY-SA-4.0

Yaşlı çift

Son olarak, Hatay‘da çekilmiş dokunaklı bir fotoğraf paylaşmak istiyorum. Fotoğraf, yaşlı bir çifti köydeki evlerinde gösteriyor; yaşlı adam yatalak eşine yemek yedirirken torunları da yanıbaşlarındaki davanda oynuyor. Bu görseli Türkçe Vikipedi’deki Gerontoloji maddesinde kullandım.

Okuyucuların kendilerini daha yakın hissedecekleri yerel insanların fotoğraflarını kullanmanın içeriği daha ilgi çekici ve anlaşılması daha kolay hale getirdiğine inanıyorum. Bu nedenle bu görseli Türkçe Vikipedi için, İngilizce Vikipedi’de kullanılan bir görseli – örneğin v 1970 yılında Amsterdam’da kağıt oynayan yaşlı yetişkinleri gösteren bir fotoğrafın aynısını- alıp kullanmaktan çok daha uygun buluyorum.

User:Mericaktar CC-BY-SA-4.0

Can you help us translate this article?

In order for this article to reach as many people as possible we would like your help. Can you translate this article to get the message out?