Tegoroczny (W)zlot – Wiosenne Spotkanie Wikimedian, coroczne zgromadzenie edytorów i edytorek Wikipedii z całej Polski, był pełny wielu interesujących i skłaniających do refleksji wykładów, paneli i spotkań. Jednym z nich, zorganizowanym przez Wikimedia Polska, była sesja zatytułowana Młodzież i Wikimedia – dlaczego młodzi ludzie nie angażują się we współtworzenie naszych projektów? prowadzona przez najmłodszego administratora polskiej Wikipedii, Kacpra Szymańskiego (16 lat) oraz aktywistkę młodzieżową i badaczkę, Zuzę Karcz (21 lat). Kacper i Zuza stanęli przed Wikipedystami z bogatym doświadczeniem edycyjnym i odważnie mówili o tym, co zniechęca młodych ludzi do zaangażowania się w projekty Wikimedia. Oto ich diagnoza.
1. Wikipedia nie cieszy się dobrą opinią. Jak zauważyła Zuza, istnieje wciąż silne przekonanie, że korzystanie z Wikipedii to raczej marny sposób na zdobycie wiedzy. Nauczyciele szkół i uczelni często zabraniają swoim uczniom korzystania z Wikipedii – nie uważają jej za wiarygodne źródło informacji. Wikimedia Polska walczy z tym przekonaniem poprzez działania swojego zespołu edukacyjnego, ale niestety wciąż jest wiele do zrobienia, aby zmienić świadomość ludzi w tej kwestii. Kolejny stereotyp, według Kacpra, dotyczy osób edytujących Wikipedię. Są oni postrzegani jako kujony z nosem w książkach (nic w tym złego, autorka tego artykułu również jest miłośniczką książek). Jednak społeczność wiki jest o wiele bardziej zróżnicowana i warto byłoby to przekazać światu oraz zmienić wizerunek “prawdziwego wikipedysty”. To prowadzi do kolejnego wniosku, który wysnuli Kacper i Zuza.
2. Wikipedia jest bezosobowa. Nasi młodzi eksperci twierdzą, że ich rówieśnicy przyswajają informacje w inny sposób niż starsze pokolenia. Ponieważ dorastali w erze mediów społecznościowych, wolą historię opowiedzianą przez prawdziwą osobę od suchych faktów. Czy jednak jest to możliwe w przypadku Wikipedii? Okazuje się, że tak, jak pokazuje przykład konta encyklopedii Britannica na TikToku, które ma ponad 3 miliony obserwujących. Młodzi ludzie szukają w Internecie nie tylko wiedzy, ale także rozrywki. Dostarczenie im obu tych elementów jednocześnie to jak rozbicie piniaty pełnej cukierków. To prowadzi do kolejnego pytania. Czy uważają, że zaangażowanie się w projekty Wikimedia, nie jako czytelnicy, ale jako edytorzy, to cukierek czy psikus? Następny punkt odpowiada na to pytanie.
3. Edycja Wikipedii i projektów Wikimedii nie przynosi żadnych korzyści. Albo tak się tylko wydaje. Według Zuzy i Kacpra, obecnie młodzi ludzie często decydują się na określoną działalność wolontariacką, patrząc na zyski, jakie oferuje im dana organizacja. Dla uczniów liczą się dodatkowe punkty w szkole, studenci mogą zaliczyć staże studenckie dzięki wolontariackiej pracy, a dla tych, którzy już pracują, istotne jest, że mogą udokumentować taką działalność na LinkedIn lub wspomnieć o niej w swoich CV. Jednak, jak przypomina nam nasz zespół, nie chodzi tylko o tego rodzaju korzyści, ale także o wartości. Młodych ludzi motywuje poczucie sprawczości. Lubią czuć, że to, co robią, przyczynia się do budowy lepszego świata dla wszystkich. I wiecie co? O to właśnie chodzi w Wikipedii. Jej misja jest zawarta w sloganie: “Wyobraź sobie świat, w którym każda osoba na planecie ma dostęp do sumy ludzkiej wiedzy…” – a więc, bądź tym, który to urzeczywistnia! Musimy to po prostu powiedzieć głośno. Brakuje nam odpowiedniej narracji, która jest niezbędna, aby zaangażować nowych młodych członków, aby mogli stać się częścią tej wyjątkowej społeczności. Powiedzmy im, że się liczą, pokażmy im, ile możemy osiągnąć, pracując razem.
Cieszymy się, że możemy podzielić się z Tobą naszymi doświadczeniami. Jeśli chcesz porozmawiać, nie wahaj się skontaktować ze mną bezpośrednio: malgorzata.gramatnikowska@wikimedia.pl.