İstifadəçilər Tərcümədə Maşın (MinT) xidməti haqqında nə düşünürlər

Bu, MinT tərcümə xidmətinin iki hissəli yeniləməsinin ikinci hissəsidir. Birinci hissədə MinT-nin nə etdiyini və tərcümələrə necə təsir etdiyini qeyd etdik, bu yazıda isə xidmətdən istifadə ilə bağlı könüllülərin təcrübələrini paylaşacağıq.

Tərcüməçilər MinT-ə öz minnətdarlıqlarını bildiriblər. Onların bir çoxu MinT tərcüməsinin keyfiyyətinin əvvəllər istifadə etdikləri digər tərcümə xidmətlərindən daha yaxşı olduğunu düşünür. Kəşmir, Santali, Tumbuka, Sardiniya və bir sıra başqa dillər kimi az təmsil olunan dillər MinT tətbiq olunana qədər maşın tərcüməsi xidmətlərindən məhrum olmuşdur. Aşağıda təmsil olunmayan dillərdən üç tərcüməçinin təcrübələri və fikirləri ilə tanış ola bilərsiniz.

• Ana dili Kəşmir dili olan və 2020-ci ildən Vikipediyaçı olan İflaq, İngilis Vikipediyasını redaktə etmək üçün vikipediya könüllüsünün Facebook yazısından ilham aldı. O, könüllünün yazısındakı keçidə kliklədi və bu, onu Vikipediyanı necə redaktə etmək barədə öyrənmə macərasına apardı. Nəhayət, o beş yüz on bir kilo elektron volt (fizikada istifadə olunan enerji vahididir) mənasını verən qeyri-adi “511KeV” istifadəçi adından istifadə edərək hesabını yaratdı. O, redaktə səyahətinə İngilis Vikipediyasında başladı. Altı ay sonra o, Vikipediyanı araşdırarkən Kəşmir Vikipediyasını kəşf etdi. Əvvəlcə o, istifadəçi interfeysində bəzi məlumatların Hindistanda 7,1 milyon əhalinin danışdığı Kəşmir dilində deyil, ingilis dilində olduğunu görüb məyus oldu. Buna baxmayaraq, onu az sayda aktiv istifadəçilərin olması və Kəşmir Vikipediyasında 300 məqalənin olması sevindirdi.

Bu kəşf onun diqqətinin ingiliscə redaktə etməkdən Kəşmir Vikipediyasına keçməsinə səbəb oldu; kəşf edildiyi zamanı o, İngilis Vikipediyasında fəaliyyət göstərirdi və geniş istifadəçi hüquqlarına sahib idi. Yuxarıda qeyd olunan Vikipediya dil bölməsində əldə etdiyi nailiyyətlərə baxmayaraq, o, diqqətini Kəşmir dilinə dəyişdi, Tərcümə genişləndirmə alətini çox yaxşı mənimsədi və Kəşmir Vikipediyasının istifadəçi interfeysini ingilis dilindən Kəşmir dilinə tərcümə etməyi özünə hədəf qoydu. Daha sonra o, məzmunu ingilis dilindən Kəşmir dilinə tərcümə edərək Kəşmir Vikipediyasında daha çox məzmunun mövcud olmasına kömək etdi.

Bundan əlavə, 511KeV Kəşmir Vikipediyasına daha çox könüllü tərcüməçi cəlb etmək üçün təbliğat fəaliyyətləri ilə fəal şəkildə məşğul olur. Onun yeni gələnlərlə işləmək və məzmunu tərcümə etmək təcrübəsinə əsasən, Kəşmir Vikipediyasının redaktorları üçün tərcümə etmək çox vaxt aparır, çünki dil digər Vikipediyada mövcud olan xidmətlərdən ilkin olaraq maşın tərcüməsi dəstəyi olmadan yetərincə təmsil olunmur. O, daha sonra izah etdi ki, onlar könüllü vaxtlarını ən üst səviyyəyə çıxarmaq üçün Vikipediyanın digər dil bölmələri kimi müqayisə etmək, nəzərdən keçirmək və redaktə etmək üçün Kəşmir dilində sözləri təklif edən alətə daxil edilmiş “lüğət” olmadan sıfırdan tərcümə ediblər.

511KeV və digər Kəşmirli istifadəçilər üçün Kəşmir Vikipediyasında çoxdan gözlənilən MinT tərcümə dəstəyi xidmətinin olması böyük rahatlıqdır; rəqəmlər hər şeyi deyir. İcma cəmi dörd ay ərzində rekord qıran 330 tərcümə edilmiş məqalə yerləşdirdilər ki, bu da keçən ilki tərcümələrdən 15% azdır. Kəşmir icması bu dəyərli yardımdan məmnun olduğunu açıq şəkildə bildirir. İflaq 3 ay ərzində Əhməd Rza Xan Barelvi və Əziz Hacıninin bioqrafiyaları da daxil olmaqla müxtəlif məqalələrdə 120-dən çox bölmə dərc etmək üçün MinT-dən effektiv şəkildə istifadə etmişdir. O, MinT-dən ilkin tərcümələrin keyfiyyətinin gələcəkdə 100% dəqiq olacağına inanır və biz xahiş etməliyik ki, təkmilləşdirməyə uyğun olaraq tərcümə limitinə düzəlişlər edilsin və tərcüməçilər onu dərc etməzdən əvvəl öz tərcümələrini nəzərdən keçirib redaktə etsinlər.

• İstifadəçi adı Rocky 734 olan Prasanta Hembram Hindistanın Odişa şəhərində yerləşən könüllü tərcüməçidir. Dünyada Santali dilində danışan 7,6 milyon insan olsa da, onun Vikipediya layihəsində cəmi 3388 məqaləsi var. Bu boşluğu aradan qaldırmaq üçün Prasanta 2019-cu ildən bəri məqalələri ingilis dilindən Santali dilinə tərcümə etmək üçün məzmun tərcümə alətindən istifadə edir.

Son bir neçə il ərzində Santali dilinə maşın tərcüməsi, könüllülər cəmiyyətinin ən çox tələb etdiyi proqram vasitələrindən biri idi. Uzun müddətdir ki, Prasanta aşağı keyfiyyətli tərcümə xidmətindən istifadə edirdi; Bu, həm də çox yorucu idi və sonra əl ilə kopyalamaq, yapışdırmaq və nəzərdən keçirmək tələb olunurdu.

Nəhayət, dörd ay əvvəl Vikimediya Fondu MinT tərcümə xidmətini tətbiq etdi və Santali Vikipediyası ondan istifadə edən ilk Vikipediya icmalarından biri oldu. Prasanta indi MinT tərcümə xidmətindən istifadə edərək təxminən 200 məqaləni, o cümlədən yerlər, bitkilər və şəxslər haqqında məqalələri tərcümə edib. MinT tərcümə xidməti ona məqalələrin Santali dilinə tərcümə prosesini sürətləndirməyə kömək etdi. O, sadə cümlələr üçün ümumi tərcümə keyfiyyətinə heyran qalır, baxmayaraq ki, mürəkkəb cümlələri tərcümə etməkdə hələ o qədər də effektiv deyil. Onun işlədiyi digər könüllü tərcüməçilər də elm və texnologiya mövzularını tərcümə etməyin hələ də çətin olduğunu qeyd edir və bu xidmətin mənbə dil kimi ingilis dilindən daha çox dildə olmasını arzulayırlar. Ümumiyyətlə, MinT-nin yaradılması irəliyə doğru atılmış mühüm addımdır. Santali Vikipediyasının demək olar ki, bütün əsas töhfəçiləri MinT-dən, həmçinin bu yaxınlarda buraxılmış bölmə tərcümə alətindən istifadə edirlər. O, MinT-nin inkişafını davam etdirəcəyinə və tərcümə xidmətindən istifadə edən məqalələrin sayının iki dəfə artacağına ümid edir. Ümumi olaraq, o qeyd etdi ki: “Bizim dilimizdə maşın tərcüməsi aləti yaratdıqları üçün tərtibatçılara son dərəcə minnətdarıq. Biz heç vaxt belə bir alətin əlimizdə olacağını gözləmirdik və onların səylərini həqiqətən yüksək qiymətləndiririk”.

_{Santali Vikipediyası üçün ildən-ilə aylıq tərcümələr [şəklin mənbəsi]}

• Adria Martin Kaliforniya Dövlət Universitetində Long Beach-də Tərcümə Texnologiyaları üzrə mühazirələr oxuyan Vikimediyaçıdır. Təlimləri çərçivəsində o, universitet tələbələrini Məzmun Tərcüməsi aləti ilə tanış edir və onları sonradan nəzərdən keçirmək və dərc etmək üçün öz tərcümələrini şəxsi sandboxlarında saxlamağa təşviq edir. Onun işi Katalan və Sardiniya tərcümələrinə yönəlib. Adria keçmişdə Sardiniya dili üçün Maşın tərcüməsi sistemi yaradan komanda ilə əməkdaşlıq etmişdi və kimsə ona internet vasitəsilə MinT-ni sınamaq üçün link göndərəndə çox sevindi; “Həmin vaxt mən namizədlik dissertasiyasına rəhbərlik edirdim və mən MinT-dən bəzi statistik məzmunun italyan dilindən Sardiniya dilinə maşın tərcüməsini yaratmaq üçün istifadə edirdim; MinT tərcümədə çox yaxşı iş gördü” – deyə Adria izah etdi.

O, hələ məzmun tərcümə alətində MinT dəstəyindən istifadə etməyib, lakin o, şəxsi işi üçün tez-tez test nümunəsindən istifadə edir. O, Katalan və Sardiniya dillərində əldə edilən diqqətəlayiq tərcümə keyfiyyətini təqdir etdi və alətin daha geniş diapazonlu dil cütlərini dəstəkləmək qabiliyyətini vurğuladı; Bu, Sardinya dilinin az resurs statusu və dil üçün hamılıqla qəbul edilmiş standartlaşdırılmış modelin olmamasının yaratdığı çətinlikləri nəzərə alaraq xüsusilə diqqətəlayiqdir. Üstəlik, Sardiniya dilinin müxtəlif yazılış üsulları dil üçün dil texnologiyasını inkişaf etdirmək üçün mürəkkəb problem yaradır.

Siz istənilən dildə, translatewiki.net saytında, Vikipediyadan Special:ContentTranslation başlığına daxil olaraq və ya birbaşa test nümunəsində MinT-dən istifadə etməyə başlaya bilərsiniz.

Vikimediya Fondu Dil komandasının MinT tərcüməsi ilə bağlı planlarını bu səhifədə izləyin və Dil komandasının rüblük xəbər bülleteninə abunə olmaqla son hadisələrdən xəbərdar olun. MinT ilə bağlı suallarınız varsa, layihənin müzakirə səhifəsində soruşmaqdan çəkinməyin.