Geçici hesaplara merhaba : daha iyi gizlilik koruması sayesinde, oturum açmamış editörlerle daha kolay işbirliği

Wikimedia Vakfı, kimi wiki dil sürümlerinde kayıtsız (oturum açmamış) editörler için geçici hesap özelliğini açıyor. Söz konusu wiki dil sürümlerini geliştiren toplulukları, bu sözelliği 2025’in ortalarında tüm wiki sürümlerine yayılmadan önce deneme ve geliştirmeye yönelik yorumlarını paylaşma imkanına sahip.

Bu, geçici hesaplara hakkında bir yazı dizisinin ilkidir. Projenin esasları, farklı kullanıcı grupları üzerindeki etkisi ve değişikliğin tüm wikilerde uygulanmasına planı hakkında bir özet sunmaktadır. Sonraki yazılarımızda ileri düzey teknik izinlere sahip topluluk üyeleriyle nasıl çalıştığımız hakkında daha fazla ayrıntı yer alacak. Onların tavsiyelerine uyarak, dağıtımları belirli işlevler üzerindeki çalışmalarla ilişkilendirdik.

Çoğu wikide, oturumu açmamış kullanıcıların düzenlemeleri, düzenleme yayınlandığı sırada kullanılan IP adreslerine atfedilir. IP adresi, internete bağlı bir cihazı tanımlayan tekil bir numaradır. Geçici hesaplar, önce 12 wikide ve gelecek yıl tüm wikilerde bulunacak yeni bir kullanıcı hesabı türüdür. Bu hesaplar, oturumu kapatılmış kullanıcılar tarafından yapılan yeni düzenlemeleri ilişkilendirmek için IP adreslerinin yerine kullanılacak. Yine de bu tam olarak IP adresinin yerini almayacaktır. İlk olarak, geçici kullanıcılar oturum açmamış editörlerin halihazırda erişemedikleri işlevlere erişebilecekler. İkinci olarak, Wikimedia projeleri oturum açmamış editörlerin IP adreslerini kullanmaya devam edecek ve deneyimli topluluk üyeleri bunlara erişmeye devam edecek. Bu değişiklik özellikle oturum açmamış editörler ve kullanıcıları engellerken ve wikileri güvende tutarken IP adreslerini kullanan herkes için geçerlidir.

---

Bu değişikliği gerektiren yasal zorunluluk

İnternette gizliliğin korunması hakkındaki yasa ve düzenlemelerdeki değişiklikler, Wikimedia projelerinde kişisel verilerin daha güçlü koruması konusunu acil hale getirmektedir. Wikimedia Vakfı bu ihtiyaçtan ötürü, oturum açmamış editörlerin wikilerle etkileşimde bulunma şeklini ve kişisel verilerinin işlenme şeklini değiştirmelidir. Çözüm, geçici hesapların hizmete sokulmasıdır – bu, oturum açmamış editörlerin gizliliğini artıracaktır. Geçici hesaplara duyulan ihtiyaç hakkında daha fazla bilgi edinmek için SSS bölümümüzdeki “Yasal” bölümüne ve bu konuda Hukuk ekibinin 2021’de paylaştığı güncellemeye bakabilirsiniz.

Geçici hesaplar nasıl çalışıyor?

Wikimedia projeleri, bir hesap oluştursun veya oluşturmasın herkesin düzenleme yapmasına izin verir. Bu bizim kuruluş ilkelerimizden biridir. Kayıtlı bir hesap aracılığıyla bir düzenleme yapıldığında, düzenleme Son Değişiklikler veya Sayfa geçmişi gibi çeşitli günlüklerde ve sayfalarda ilgili hesaba atfedilir. Oturum açmadan bir düzenleme yapıldığında, düzenleme otomatik olarak oluşturulan geçici bir hesaba atfedilecektir. Geçici hesap, oturum açmamış düzenleyici adına oluşturulur ve 90 gün boyunca geçerli olur. Aynı cihaz tarafından yapılan sonraki tüm düzenlemeler aynı geçici hesaba atfedilecektir.

Bu hesabın adı şu kalıbı izler: ~2024-1234567 (bir tilde, geçerli yıl, bir sayı). Sayı otomatik olarak artar, böylece bir sonraki kullanıcı ~2024-1234568 olur ve bu böyle devam eder. Bu ismi kullanıcılar bu seçemeyecektir.

Kullanıcı tarayıcı çerezlerini temizlemediği veya farklı bir cihaz ya da web tarayıcısı kullanmadığı sürece, IP adresi değişse bile hesap aynı olacaktır. Her düzenleme sırasında kullanılan IP adresinin bir kaydı, düzenlemeden sonra 90 gün boyunca saklanacaktır. Yalnızca oturum açmış bazı kullanıcılar bunu görebilir.

Çerezin süresi, hesap oluşturma tarihinden 90 gün sonra dolacaktır. Yayınlanan tüm düzenlemeler kendi hesabıyla ilişkilendirilmeye devam edecek, ancak kullanıcı oturumu kapalıyken düzenleme yapmaya devam ederse, yeni bir geçici hesap atanacaktır. Geçici hesaplar kayıtlı hesaplara dönüştürülemez. Geçici hesapların nasıl çalıştığı hakkında daha fazla bilgi edinmek için yardım sayfamıza bakabilirsiniz.

Geçici hesap özelliği nerede etkinleştiriliyor?

Geçici hesaplar şu anda şu dillerdeki Vikipedilerde etkinleştirilmiştir: Kantonca, Danca, İgboca, Norveççe bokmål, Romence, Sırpça, Sırp-Hırvatça ve Svahili dillerinin. Bunların yanı sıra Çekçe Vikiversite, İtalyanca Vikisöz, Japonca Vikikitap ve Farsça Vikisözlük’te etkinleştirilmiştir.

Bu, diğer kullanıcı grupları için ne ifade ediyor?

Vikipedi hesabı olmayan okuyucular için

Hiçbir şey değişmiyor! Eğer düzenleme yapmıyorsanız, oturum açmadıysanız ve Vikipedi’yi (veya Vikiveri, Wikimedia Commons, vb. siteleri) sadece okuyorsanız, sizin açınızdan hiçbir fark olmayacaktır.

Oturumunu kapatan editörler için

• Bu, gizliliği artırır: şu anda, düzenleme yapmak için kayıtlı bir hesap kullanmazsanız, 90 gün sonra bile yaptığınız düzenlemelerin IP adresini herkes görebilir. Geçici hesapların etkin olduğu vikilerde bu artık mümkün olmayacak.
• Son 90 gün içinde farklı konumlardan (örneğin evde ve bir kafede) düzenleme yapmak için geçici bir hesap kullanırsanız, düzenleme geçmişi ve tüm bu konumların IP adresleri artık aynı geçici hesap için birlikte kaydedilecektir. Gereksinimleri karşılayan kullanıcılar bu verileri görüntüleyebilecek. Bu sizin için herhangi bir kişisel güvenlik endişesi yaratıyorsa, tavsiye için lütfen talktohumanrights at wikimedia dot org ile iletişime geçin.

Oturumu kapalı editörle etkileşimdeki topluluk üyeleri için

• Geçici bir hesap bir cihaza tekil olarak bağlanır. Buna karşılık, bir IP adresi farklı cihazlar ve kişilerle paylaşılabilir (örneğin, okuldaki veya iş yerindeki farklı kişiler aynı IP adresine sahip olabilir).
• Geçici kullanıcının kimliği bir IP kullanıcısından daha istikrarlı olacaktır. Değişikliklerini görürseniz ve tartışma sayfasına bununla ilgili bir mesaj bırakırsanız, aradan biraz zaman geçse bile düzenlemeyi yapan kişinin mesajı okuması oldukça muhtemeldir.
• Geçici hesaplar bazı yönlerden kayıtlı hesaplara benzer şekilde çalışır. Gelecekte onlar için daha fazla özellik etkinleştirebiliriz. Yukarıdaki ekran görüntüsünde de görebileceğiniz gibi, geçici hesap kullanıcıları bildirim alabilecekler. Ayrıca düzenlemeleri için onlara teşekkür etmek, tartışmalarda onlara ping atmak ve onları topluluğa daha fazla dahil olmaya davet etmek de mümkün olacak.

Wiki’nin yönetimi ve bakımı için IP adreslerini kullanan kullanıcılar için

• Sistemi sürekli suistimal edenleri izleme, politika ihlallerini araştırma işlerin yapan devriyeler için: Şartları karşılayan kullanıcılar, geçici kullanıcıların IP adreslerini ve belirli bir IP adresinden veya aralığından geçici hesaplar tarafından yapılan tüm katkıları ortaya çıkarabilecektir. Ayrıca IP Bilgisi özelliği sayesinde IP adresleri hakkında faydalı bilgilere de erişebilecekler. AbuseFilter, küresel bloklar, Küresel Kullanıcı Katkıları ve daha fazlası dahil olmak üzere birçok başka yazılım parçası geçici hesaplarla çalışmak üzere oluşturulmuş veya ayarlanmıştır.
• Oturumu açmamış editörleri engelleyen hizmetliler için:
  • Sadece geçici hesaplarını engelleyerek birçok suistimalciyi engellemek mümkün olacak. Hizmetli, otomatik engelleme seçeneğini seçerse, engellenen bir kişi hızlı bir şekilde yeni geçici hesaplar oluşturamayacaktır.
  • Bir IP adresini veya IP aralığını engellemek mümkün olamaya devam edecektir.
• Steward’lar gibi ileri düzey izinlere sahip diğer kullanıcılarla birlikte çalışıyoruz ve çalışacağız. Bu kullanıcılardan gelen çok değerli yorumlar ve sorularla araçları güncelledik ve uygulanmaya koymayı bu güncellemelere göre planladık.
• Geçici hesaplar, uygulanmaya konmalarından önce yapılan katkılara geriye dönük olarak uygulanmayacaktır. Özel:Katkılar sayfasında, mevcut IP kullanıcı katkılarını görebilirsiniz, ancak bu IP adresindeki geçici hesaplar tarafından yapılan yeni katkıları göremezsiniz. Bunun yerine, gereksinimleri karşılayan kullanıcılar bunun için Special:IPContributions kullanmalıdır.

Geçici hesaplar ne zaman daha fazla wikiye dağıtılacak?

• Bahsettiğimiz gibi, ilk parti wikilerde geçici hesapları kullanıma soktuk. Bu aşama küçük pilot uygulama olarak adlandırılır. Geçici hesaplar daha fazla wikide etkinleştirilmeden önce düzeltilmesi gereken sorunları belirlememize yardımcı olacaktır. Topluluk üyelerinin geçici hesaplarla nasıl etkileşime girdiğini, tüm mevcut ve yeni araçların çalışıp çalışmadığını, deneyimli kullanıcıların olağan görevlerini rahatça yerine getirip getirmediğini vb. görmemiz gerekiyor. Bu projenin etkisini sürekli olarak izleyeceğiz ve raporları periyodik olarak paylaşacağız. Gerçek zamanlı metrik verileri içeren genel bir gösterge tablosu görebilirsiniz.
• Beklenmedik bir ton iş çıkmazsa, Şubat 2025’te daha büyük wikilerde kullanıma sokacağız. Buna büyük pilot uygulama diyoruz. Bu, ilgisini ifade edecek ilk 10 wikiyi içerebilir (bize buradan yazın). Herhalükârda bu aşamada İngilizce Vikipedi’de uygulamayı başlatmamayı tercih ediyoruz.
• Ardından, 2025’in ortalarında, dikkatlice koordine edilmiş bir adımda uygulamayı geri kalan tüm wikilerde başlatacağız. Bundan sonra destek sağlayacağız, ölçümleri izleyeceğiz ve ortaya çıkan sorunları çözeceğiz.

Etkilenen herkesi önceden bilgilendirmek için elimizden geleni yapacağız. Geçici hesaplarla ilgili bilgiler Tech News, Diff, diğer bloglar, farklı wikipedia sayfaları, afişler ve diğer formlarda yer alacaktır. Konferanslarda, kendimiz ya da bizim adımıza meslektaşlarımız, katılımcıları bu proje hakkında konuşmaya davet ediyor. Ayrıca, topluluk destek programları yürüten bağlı kuruluşlarla da iletişime geçiyoruz.

---

İletişimde kalmak için yeni bültenimize abone olun. Proje hakkında daha fazla bilgi edinmek için SSS bölümüne göz atın ve en son güncellemelere bakın. Proje sayfamızda veya viki dışında bizimle konuşun. Görüşmek üzere!