پیش‌نویس برنامهٔ سالانهٔ بنیاد ویکی‌مدیا و درخواست نظر

درود بر همگی،

در اخرین ایمیلم در اواخر فوریه، موضوعاتی را از ابتکاری به نام صحبت‌کردن: ۲۰۲۴ به اشتراک گذاشتم که در آن، رهبری، کارکنان و اعضای هیئت امنای بنیاد با بسیاری از شما در گفتگوهایی که قصد شکل‌دهی به فرایند برنامه‌ریزی ما را داشتند، صحبت کردند. پیش از این، بنیاد ویکی‌مدیا پیش‌نویس برنامهٔ سالانهٔ سال مالی ۲۰۲۴–۲۰۲۵ را منتشر کرد.

برنامهٔ سالانهٔ امسال در زمانه‌ای مملو از عدم اطمینان، نوسانات و پیچیدگی فزاینده برای جهان و جنبش ویکی‌مدیا ارائه می‌شود. در سطح جهانی، به‌طور فزاینده‌ای نقش اطلاعاتِ قابل اعتماد آنلاین، مهم و بیش از هر زمان دیگری در معرض تهدید است. سازمان‌ها و پلت‌فرم‌های آنلاین باید از اینترنتِ در حالِ تغییری که قطبی‌تر و پراکنده‌تر است عبور کنند. روش‌های جدید جستجوی اطلاعات، از جمله جستجوی مبتنی بر چت، در حال افزایش است. سهولت ایجاد محتوای تولیدشده توسط هوش مصنوعی هم فرصت و هم خطری را برای نقش ویکی‌مدیا به‌عنوان یک سیستم دانشِ مبتنی بر فناوری و همچنین برای مدل مالی ویکی‌مدیا ایجاد می‌کند.

چند نکته در مورد پیش‌نویس برنامهٔ سالانهٔ امسال:

• راهبرد ۲۰۳۰: همان‌طور که با این بادهای مخالف روبرو هستیم، برنامه‌ریزی سالانه و چندسالهٔ بنیاد همچنان بر اساس جهت استراتژیک ۲۰۳۰ جنبش هدایت می‌شود. تغییرات در دنیای اطراف ما این جهت را بیش از هر زمان دیگری مرتبط می‌کند. فراخوان تبدیل به زیرساخت اساسی اکوسیستم دانش رایگان بیش از یک بیانیهٔ الهام‌بخش است – این امری است که به‌طور مستمر پایداری پروژه‌ها و سازمان‌هایمان را در پاسخ به تغییر چشم‌انداز اطراف خود ارزیابی کنیم.
• برنامه‌ریزی چندساله تا چند نسلی: و باید حتی بیشتر از قبل برنامه‌ریزی کنیم. نگاه به فراتر از ۲۰۳۰ برای مأموریت ما حیاتی است، که بنیاد را ملزم می‌کند تا به «در دسترس قرار دادن و نگه داشتن اطلاعات مفید … در اینترنت به صورت رایگان، و تا ابد» کمک کند. تتغییر از معماری جستجوی مبتنی بر پیوند به معماری جستجوی مبتنی بر چت، که در روزهای اولیه خود است، تحول بزرگی‌ست و معتقدیم که این تغییر، بخشی از یک تغییر نسلی در نحوهٔ ایجاد و مصرف اطلاعات آنلاین توسط افراد است. آنچه پدیدار می‌شود یک پارادوکس استراتژیک است: پروژه‌های ویکی‌مدیا برای زیرساخت دانش اینترنت حیاتی‌تر می‌شوند، در حالی که به‌طور همزمان برای کاربران اینترنت کمتر قابل مشاهده می‌شوند. برای اطمینان از موفقیت پروژه‌های ویکی‌مدیا در آینده، باید رویکردی چندنسلی را در زمینه‌های کلیدی برنامه‌ریزی آینده در نظر بگیریم.
• روندها: همان‌طور که سال گذشته این کار را انجام دادیم، بنیاد برنامه‌ریزی را با طرح این سؤال آغاز کرد که «هم‌اکنون جهان به ما و پروژه‌های ویکی‌مدیا چه نیازی دارد؟» تحقیقاتی را در مورد روندهای خارجی انجام دادیم که بر کار ما تأثیر می‌گذارند، از جمله تمرکز بیشتر بر اطلاعات فوری و کوتاه. افزایش حضور مشوق‌ها، مالی و غیره، برای جذب مشارکت‌کنندگان در برخی پلتفرم‌ها؛ تهدیدات قانونی و نظارتی، از جمله مقررات پلت‌فرمی که می‌توانند علیه ما و مشارکت‌کنندگان ما به کار گرفته شوند، و همچنین فرصت‌هایی برای پیشبرد مثبت منافع عمومی؛ و مسائل مربوط به صحت محتوا و تأثیر هوش مصنوعی بر اکوسیستم اطلاعات.
• پشتبانی از فناوری: با توجه به نقش بنیاد به‌عنوان ارائه‌دهندهٔ پلتفرم برای جوامع پیشرو در سیستم‌های تولید دانش همتا به همتا در سراسر جهان، برنامهٔ امسال همچنان بر اهمیت محوری فناوری متمرکز است. در سطح بالایی، کار ما برای سال آینده بر بهبود تجربهٔ کاربر در پروژه‌های ویکی‌مدیا متمرکز است، و هم تعمیر و نگهداری مداوم مورد نیاز برای پشتیبانی از ۱۰ وب‌سایت برتر جهانی را فراهم می‌کند و هم سرمایه‌گذاری‌های متمرکز بر آینده را برای مواجهه با اینترنتِ در حال تغییر انجام می‌دهد.
• اهداف ثابت، کار تکراری: چهار هدف کلی برنامه امسال نیز با سال گذشته (زیرساخت، برابری، ایمنی و یکپارچگی، و اثربخشی) مطابقت دارند، در حالی که کار و دستاوردهای هر هدف بر پیشرفت انجام شده در سال جاری تکرار می‌شود. این چهار هدف با هم طرحی برای بهبود فناوری هستند که پروژه‌های ویکی‌مدیا را ممکن می‌سازد، جوامع جهانی ما را پشتیبانی و فعال می‌کند، از ارزش‌های ما محافظت می‌کند، و این کار را به‌طور مؤثر و کارآمد در سال آینده انجام می‌دهیم.
• مالی و بودجه: این طرح همچنین شامل جزئیات مدل مالی بنیاد و بودجهٔ ماست. بودجهٔ بنیاد منعکس‌کنندهٔ مبادلات مداوم است، زیرا شاهد کاهش نرخ رشد درآمد جدید هستیم. برای رویارویی با این واقعیت جدید، بنیاد رشد خود را به‌طور قابل توجهی در دو سال گذشته کاهش داده است و کاهش کارکنان و هزینه‌ها در سال گذشته انجام شده است. از سال ۲۰۲۲، تامین مالی به نهادهای جنبش از نرخ رشد بنیاد پیشی گرفته است، که برای برنامهٔ امسال نیز همین‌طور است.

سرانجام، این پیش‌نویس طرح در خلال گفتگوهای جامعه دربارهٔ منشور جنبش پیشنهادی، که در ژوئن ۲۰۲۴ مورد رأی‌گیری جامعه قرار می‌گیرد، می‌آید. در راستای اصول فرعی و کارآمدی، بنیاد ویکی‌مدیا به اشتراک و انتقال مسئولیت‌هایی که سایر سازمان‌های ویکی‌مدیا مجهزتر هستند، متعهد است.

بنیاد از تعامل منظم و مستقیم با کمیته پیش‌نویس منشور جنبش (MCDC) و گفتگو با بسیاری از سهامداران در سراسر جهان برای اطلاع‌رسانی و شکل‌دهی دیدگاه‌های آن در مورد مسئولیت‌های آینده بهره برده است. هیئت امنا و رهبری همچنین سناریوهای مختلفی از جمله با MCDC برای ارزیابی آمادگی بنیاد برای ایجاد تغییرات در وضعیت موجود از هم‌اکنون – و مستقل از نتایج تصویب – مورد بحث قرار دادند. ما در حال حاضر این کارکردها را آماده می‌کنیم تا به‌طور مشترک با داوطلبان نظارت شوند زیرا تغییر پایدار زمان می‌برد، و برای انجام آن به خوبی، تغییرات ساختاری باید با بررسی دقیق از هم‌اکنون آغاز شود:

• تخصیص منابع مشارکتی: در سال ۲۰۲۰، کمیته‌های بودجهٔ منطقه‌ای را ایجاد کردیم تا به بنیاد در مورد تخصیص منابع منطقه‌ای مشاوره داده و در مورد کمک‌های مالی جامعه تصمیمات مالی اتخاذ کنیم. امسال، ما از کمیته‌ها می‌خواهیم که با بنیاد شریک شوند تا در مورد تخصیص‌های منطقه‌ای مشاوره دهند و ما را به تخصیص منابع مشارکتی نزدیک‌تر کرده و از عدالت بیشتر در تصمیم‌گیری کمک‌های مالی اطمینان حاصل کنند.
• یک شورای مشورتی آزمایشی محصول و فناوری: این مفهوم بر اساس کمیتهٔ فناوری و محصولات بنیاد ویکی‌مدیا موجود است و از ابتکار استراتژی جنبش شورای فناوری پیروی می‌کند. امسال، آزمایشی را برای بررسی و مشاوره در زمینهٔ محصولات و فناوری بنیاد ویکی‌مدیا امتحان خواهیم کرد.
• استراتژی وابسته: در سال قبل، رابطین هیئت امنای بنیاد ویکی‌مدیا با کمیتهٔ وابستگی‌ها، وابستگان و کارکنان بنیاد برای بهبود استراتژی وابسته بنیاد ویکی‌مدیا همکاری کردند. امسال، ما آموخته‌ها را به جلو خواهیم برد و به برخی از سوالات کلیدی این فرایند پاسخ خواهیم داد.

پیش‌نویس برنامهٔ سالانه با حاوی ۲۳٫۰۰۰ کلمه است تا اطمینان حاصل شود که می‌تواند به عنوان یک نمای کلی جامع و همچنین منبع برای سایر ارائه‌ها و خلاصه‌های کوتاه‌تر باشد. نظرات و سوالات شما را در هفته‌های آینده به هر شکلی که ترجیح می‌دهید می‌شنویم: در ویکی در متا، قهوه‌خانه‌های پروژه‌ها، و با پیوستن به تماس‌های اجتماعی مجازی که توسط جوامع در سراسر جهان میزبانی می‌شوند.