Otu ndị na-arụ ọrụ na-ahụ maka mmepe ndu nke a mara dịka Leadership Development Working Group na-ekekọrịta nchịkọta nkọwa ndu enwetere n’oge nzaghachi: ajụjụ ndị bụ isi, nchegbu na aro

Nchịkọta

Na 15 Septemba 2022, Otu Ndị Na-ahụ Maka Mmepe Ndu bipụtara nkọwa ndu maka nzaghachi na nyocha obodo. Anyị nwetara azịza, ajụjụ, na ntụnye sitere n’aka ndị otu obodo n’ofe ije Wikimedia. Ndị otu a haziri ma nyochaa nzaghachi, dezie na dozie ọdịnaya nkọwapụta, wee bipụta ụdị nkọwapụta edegharịrị na Meta-wiki na 20th Ọktobar 2022. Daalụ onye ọ bụla nyere nzaghachi!

Kemgbe ahụ, anyị eweela oku obodo abụọ zuru ụwa ọnụ iji kesaa isi ihe sitere na oge nzaghachi. Anyị jikwa ohere a gee ntị n’ahụmahụ mbụ na akụkọ gbasara ọchịchị n’ọnọdụ dị iche iche na obodo gburugburu ụwa.

Na ngalaba ndị a, anyị na-ekekọrịta nchịkọta nke nzaghachi na-egosipụta isi isiokwu na mmetụta.

Nzaghachi nke ọnụọgụgụ

Site na Movement Strategy Forum na nyocha, anyị nakọtara nzaghachi site na ọwa na asụsụ dị iche iche. Ekesara nyocha a n’asụsụ 15 na Meta-wiki, ndepụta ozi mpaghara jiri ozi intaneti, otu mgbasa ozi ọha na eze, yana ndị otu na ndị mmadụ n’otu n’otu. Anyị mere oku obodo zuru ụwa ọnụ abụọ iji nakọta nzaghachi.

N’ofe ikpo okwu, anyị nwetera opekata mpe ndị otu obodo 140. Otu n’ime ajụjụ ndị anyị jụrụ bụ: ị kwenyere na nkọwapụta ahụ? Nkọwa  ndu dị na akụkụ abụọ: 1) nkọwa zuru oke yana 2) nkọwa ndị ọzọ nke omume, àgwà, na nsonaazụ nke ndu.

Nzaghachi na nkọwa zuru oke

Anyị rịọrọ maka nzaghachi n’ahịrịokwu ọ bụla nke ngalaba ahụ wee hụ na nkezi 86% nkwekọrịta na nkọwa zuru oke. Ị nwere ike ịhụ nsonaazụ ya na eserese dị n’okpuru.

Nzaghachi na ngalaba atọ nke nwere ike isi na ya tozuo oke ndu

Anyị kọwakwuru nkọwa ya site n’ịdepụta omume, àgwà, na nsonaazụ onye ndu. Iji mee ka anyị ghọta nke ọma ruo n’ókè iru ntozu nke onye ndu anyị na-emetụta ndị otu obodo, anyị jụrụ ndị otu obodo maka nzaghachi na obere isi ihe ọ bụla. Na nkezi, enwere nkwekọrịta 68-77% na ngalaba nkọwa a. Eserese ndị dị n’okpuru na-egosi nsonaazụ ya n’ụzọ zuru ezu.

Nzaghachi dị mma

Anyị gwara ndị otu ka ha kesaa ajụjụ ha, nchegbu ha na aro ha maka otu esi emeziwanye nkọwa. N’akụkụ a, ị ga-ahụ nkọwa qualitative nke nzaghachi anyị nwetara. Nzaghachi anyị nwetara gbasara akụkụ anọ bụ isi:

1. ebumnuche na oke nkọwa,
2. ọrụ nke ọkwa,
3. mmetụta dị iche iche omenala na àgwà onye ndu (omume),
4. nchegbu gbasara okwu,
5. nkowa ka esi eji nkọwa a emepụta ihe.

1. Ebumnuche na oke nkọwa

Anyị natara nkwupụta ole na ole na-achọ nkọwa maka ebumnobi na oke nkọwa nke ndu. Anyị ghọtara na anyị kwesịrị ịkọwapụta nke ọma n’ọnọdụ  anyị maka nkọwapụta a. N’ihi ya, anyị webatara ihe ndetu na-ebute ụzọ ebumnobi nkọwapụta a ka ọ bụrụ ntụzịaka maka ebumnobi anyị na-esote iwulite na mejuputa atumatu mmepe ndu, yana ịrụ ọrụ dị ka ntụnye maka ndị mmadụ n’otu n’otu na obodo ebe ọ bụla na-achọ iwusi ọchịchị ike n’ọnọdụ ha.

2. Ọrụ ọkwa

Ọtụtụ ndị kwuputara nchegbu ha na echiche nke idu ndú na-emegide mmụọ na nkesa nke otu ahụ. Ọ bụ ezie na nkọwa ahụ ekwupụtara na “enweghị njikọ ndu n’otu ọkwa ma ọ bụ ọrụ”, anyị kpebiri iga niihu ikowa okwu a site n’ịtụ aka ozugbo na ụkpụrụ nke ije a na akụkụ ụfọdụ nwere nkọwa na-atụ aro nhazi usoro. Dịka ọmụmaatụ, anyị dochie “Nduzi na ịkwado”, nke na-atụ aro ụzọ mgbada n’elu, jiri “atụnye ụtụ” nke na-emepe ohere maka omenala ime mkpebi imekọ ihe ọnụ.

Isi ihe nkowa ọzọ bụ na njikọ dị n’etiti ike onye ọ bụla na ntinye aka na mgbakọ mkpokọta. N’ime nkọwapụta a edegharịrị, anyị kpebiri igosi n’ụzọ doro anya na omume na nka onye ọ bụla nwere njikọ chiri anya n’ịzụlite ihe ọmụma mkpokọta na ime mkpebi ọnụ, ọkachasị n’ime ọnọdụ Wikimedia.

3. Mmetụta dị iche iche omenala na àgwà onye ndu (omume)

Ụfọdụ ndị otu obodo rịọrọ maka nkọwa miri emi nke mmetụta omenala a na-enwe n’ọchịchị, karịsịa n’etiti omume na àgwà ndị ndu. Anyị wepụtara nkọwapụta nke na-enye nkọwa doro anya gbasara ihe onye ndu bụ ma, bịarutere na nkwubi okwu na onye ndu “na-egosipụta n’ụzọ dị iche dabere na ọnọdụ asụsụ na mmekọrịta ọha na eze”. Anyị ghọtara na nke a nwere ike ịbụ ihe na-edoghị anya maka ụfọdụ, mana anyị kpebiri na anyị agaghị agbanwe nkọwa ahụ. Kama, iji meghachi omume na nke a, yana ajụjụ na nchegbu ndị ọzọ na-edochaghị anya na nkọwa ahụ n’onwe ya, anyị mepụtara ngalaba a na-ajụkarị ajụjụ ebe anyị na-akọwapụta otu esi aghọta nkọwa ahụ.  

4. Nkowapụta gbasara okwu

A na-ahụta ụfọdụ usoro n’ime nkọwa a dị ka ndị sara mbara karịa, mgbe ụfọdụ edoghị anya na ọbụna na-eduhie eduhie. Dịka ọmụmaatụ, ịkọwa ọchịchị dịka “ihe mgbagwoju anya” bụ arụmụka: maka ụfọdụ, okwu ahụ bụ “mmemme” na-atụ aro na ọchịchị na-eme ma ọ bụ karịa n’ụzọ nkịtị n’emeghị ihe ọ bụla; Okwu ahụ bụ “mgbagwoju anya”, n’aka nke ọzọ, anaghị ejide ọtụtụ uru nkọwa na-anọgide na-edoghị anya. Anyị na-emeghachi omume na isi ihe ndị a site n’iwepụ okwu ahụ bụ “ihe ọhụrụ” kpam kpam ma dochie “mgbagwoju anya” na “ọtụtụ akụkụ”, nke na-eme ka echiche anyị nke ịbụ  ndú na-agbanwe agbanwe dabere n’ọnọdụ ya.

5. Nchegbu bara uru na mmejuputa na usoro ndị ọzọ

Anyị nwetara ọtụtụ ajụjụ na nkọwa gbasara etu enwere ike isi tinye nkọwa a n’ime ọnọdụ obodo. Anyị natara nkwupụta gbasara mkpebi onyinye, nghọta naụzọ zịrị ezị nke ndu. Anyị agbaala mbọ ịza ụfọdụ ajụjụ ndị a na ngalaba ajụjụ ndị a na-ajụkarị “Otu esi eme ka nkọwa ‘ndu’ baa ụrụ ”, nke e zubere ka a gụọ ya na nkọwapụta.

N’ikwu nke ahụ, nkọwa ahụ ka bụ ntụzịaka sara mbara na ụkpụrụ na àgwà ndị a na-ahụ ugbu a yana ndị a na-achọsi ike na ije Wikimedia. Nkọwa a bụ mmalite maka otu ndị na-arụ ọrụ mmepe nke ndu ka anyị na-amaba ugbu a n’imepụta atụmatụ mmepe ndu nke ga-eleba anya n’ihe atụ doro anya nke otu esi eji nkọwa a mee ihe na mpaghara mpaghara, asụsụ, na ndọrọ ndọrọ ọchịchị dị iche iche na ije a. . Otu n’ime nzọụkwụ mbụ anyị na usoro nke a na-esote bụ ịnakọta ozi na ntinye aka n’aka ndị otu obodo gbasara atụmatụ nduzi, ọrụ na mmụta. Ozi ndị ọzọ ga-abịa n’oge na-adịghị anya, yabụ nọrọ na nche!