Lata 80. XX wieku to era komputerów, wykraczających poza wcześniejsze wyobrażenia. Lata 90. wprowadziły w nasze życie Internet – pamiętacie jeszcze walkę o podpięcie do komputerowego modemu linii telefonicznej albo nostalgię dźwięku wdzwaniania się do Sieci? Początek XXI wieku uwolnił nas od nieruchomych urządzeń, dając mobilność. W obecnym dziesięcioleciu coraz silniej zaznacza się obecność sztucznej inteligencji, a całej tej historii towarzyszą dźwięki.
Ostatnie lata to zwiększająca się różnorodność dostępnych materiałów audio, od podkastów po wirtualnych asystentów głosowych. Dla wielu ludzi wyszukiwanie informacji – od błahostek po metafizyczne głębokie treści – stało się doświadczeniem słuchowym. Treści projektów Wikimedia, obojętnie, czy wyszukiwane w Sieci, czy dostarczane na inne sposoby – również są wszechobecne, stając się ważną częścią struktury ekosystemu wiedzy. Jednak te treści, efekt ponaddwudziestoletniej pracy tysięcy wolontariuszy, często nie są prawidłowo zidentyfikowane. Logo dźwiękowe to krótka i łatwa do zapamiętania sekwencja dźwięków, trwająca zwykle jednej do czterech sekund. Nasze logo dźwiękowe stanie się nowym sposobem identyfikowania treści ze świata Wikimediów w wieku kontekstach użytkowania i na wielu urządzeniach.
Szukamy dźwięku sumy ludzkiej wiedzy
Rada Powiernicza Wikimedia Foundation przyjęła uchwałę dążącą do lepszej identyfikacji naszych treści na urządzeniach dźwiękowych. Miał nam w tym pomóc niespotykany dotychczas ogólnoświatowy konkurs. Shani Evenstein Sigalov, wiceprzewodnicząca Rady Powierniczej i przewodnicząca komitetu Community Affairs Committee, powiedziała: “Sposoby interakcji z informacją ciągle się rozwijają. Jako długoletnia członkini ruchu Wikimedia i przedstawicielka świata akademickiego, poważnie podchodzę do identyfikowania źródeł i przypisywania autorstwa treściom. Jest to też ważna wartość dla wszystkich wikimedian. Z punktu widzenia Rady, istotne jest, żeby użytkownicy urządzeń audio mieli możliwość dowiedzenia się o zaufanym źródle informacji, szczególnie pochodzących z naszego ruchu i tworzonych przez tysiące wolontariuszy. Mam wykształcenie muzyczne, więc interesowała mnie ta tematyka od jej pojawienia się i udzielałam się w niej. Wspaniale jest widzieć, jak te wysiłki nabierają kształtu w duchu otwartości i współpracy charakterystycznego dla naszego ruchu. Logo dźwiękowe to znaczący punkt przełomowy, który odegra ważną rolę w uhonorowaniu naszych współtwórców.”
Proces trwał ponad rok i czerpał z doświadczeń ruchu Wikimedia z konkursów na logo wizualne. Wspólnie z wikimedianami i profesjonalnymi dźwiękowcami, zespół Sound Logo stworzył kolekcję dźwięków, przeprowadził dyskusje na wiki, rozmowy głosowe, zorganizował warsztaty edycji dźwięku i produkcji audio, uczestniczył w wydarzeniach w przestrzeni wirtualnej i na żywo, a nawet zorganizował kabiny do odsłuchu.
Contest for the Sound of all Human Knowledge
Globalny konkurs, głosowanie społeczności
We wrześniu i październiku 2022, 2094 uczestników konkursu ze 135 krajów zgłosiło 3235 propozycje dźwiękowego logo Wikimediów. Wikimedianie są z natury ciekawi, więc co tydzień udostępnialiśmy losowe zestawy zgłoszonych dźwięków. Interpretacje twórczych sugestii były po prostu fascynujące – dźwięki tłumów ludzi, ptaków, przewracanych kartek, pukanie do drzwi, bębny, dzwonki, gongi, wokalizy, klikanie, dźwięki klawiatur.
Mieliśmy na szczęście pomocników! Członkowie społeczności zgłosili się do wstępnej oceny zgłaszanych dźwięków a na końcu procesu komisja konkursowa złożona z wikimedian i profesjonalistów z sieci MassiveMusic, zaproponowała głosowanie nad czołową dziesiątką.
Zwycięski dźwięk wyłoniono metodą Schulzego, wcześniej stosowaną w konkursach na logotypy graficzne. Finaliści zostali uszeregowani przez głosujących zgodnie z ich preferencjami. Oddano 2065 głosów; 76,7% głosujących zarejestrowało się w Wikimedia Commons na ponad rok przed głosowaniem. I oto – już oficjalnie – mamy zwycięski dźwięk!
Poznajmy twórcę zwycięskiego dźwięku: za dnia inżynier, nocami entuzjasta audio
Thaddeus Osborne pochodzi z Norfolk w stanie Virginia. Za dnia jest inżynierem nuklearnym, a po godzinach – producentem muzycznym. Muzyka zajmuje w jego życiu i wyobraźni poczesne miejsce. Pozwalała mu od dziecka podróżować po świecie, prosto z ogródka w niewielkim mieście, gdzie dorastał. Stworzenie propozycji dźwiękowego logo symbolizującego projekty tworzące sumę ludzkiej wiedzy było dla niego po prostu naturalnym posunięciem.
Thad, podobnie do wielu ludzi, regularnie korzysta z Wikipedii, sprawdzając ciekawostki albo ważniejsze tematy potrzebne mu w pracy. Dla niego, ruch Wikimedia symbolizuje ocalenie: “Bez wiarygodnej i dostępnej wiedzy, nie będziemy w stanie – jako gatunek – osiągnąć pełni naszego potencjału. Im więcej informacji i odpowiedzi jest dla nas dostępne, tym lepiej poradzimy sobie z dużymi problemami” napisał w swoim zgłoszeniu.
Spośród zaproponowanych twórczych sugestii, Thad skoncentrował się najsilniej na wzroście wiedzy. Koncepcję dźwiękowego logo oparł na tym, co dla niego znaczy konsumpcja wiedzy i szukanie informacji, a efekt crescendo to chcenie więcej, niezaspokajalny ludzki głód uczenia się. Thad chciał również stworzyć logo, które będzie czymś więcej, niż chwytliwą melodyjką – dążył łączenia wielu elementów i malowania dźwiękowego obrazu. Nagrał, jak przerzuca strony podręczników i powieści, zarejestrował pisanie na klawiaturze i klikanie, dodał akord C-dur i wykończył całość melodią, która w jego uszach brzmiała jak “Wikimedia”. Jak sam pisze:
“Moje logo dźwiękowe zaprasza słuchacza do sięgnięcia po informację. Dźwięk szybko przewracanych kartek prowadzi do biblioteki, tak, jak szał pisania, klikania i szemrzących kartek obiecuje głębokie pokłady wiedzy, do których odwiedzenia zachęcam. Tak postrzegam esencję świata wikimediów, jako otwarte i zapraszające dzielenie się wiedzą. Wielką, ogromną wiedzą.”
A co dalej?
Zespół Sound Logo we współpracy z MassiveMusic nagra logo ponownie, w warunkach profesjonalnych, wraz z Thadem. W kolejnych miesiącach 2023 będziemy pracować z partnerami w dziedzinie asystentów głosowych i technologii, by lepiej identyfikować treści Wikimedia. Przygotujemy logo dźwiękowe do publikacji, jak też stworzymy specyfikacje audio uzależniające wykorzystanie logo w zależności od zastosowania. Dla przykładu – wersja dwusekundowa idealna dla stopek licencyjnych w sieciach społecznościowych, czy wersja 60-sekundowa do wykorzystania przez społeczności w materiałach promocyjnych i związanych z wydarzeniami.
Logo dźwiękowe dołączy do grona ponad 2500 chronionych znaków towarowych obok stworzonych przez społeczność logotypów wizualnych Wikipedii i Wikimediów. Jest to powinnością Wikimedia Foundation jako zarządcy marki i stanowi ważny pierwszy krok w kierunku nie tylko odzwierciedlenia w logotypie dźwiękowym reputacji Wikimediów jako dostawcy zaufanej, skoncentrowanej na ludziach, rzetelnej i dostępnej wiedzy, ale też w prawnym zabezpieczeniu tej powinności.
W materiałach na temat dźwiękowego logotypu Wikimediów w serwisie Meta jest wiele dodatkowych informacji i zasobów. Jest to też miejsce, gdzie będą pojawiać się nowe informacje. Dziękujemy za wspólne celebrowanie tego momentu. Miłego słuchania.